شناخت نشانگان رفتارهای سمی مانند اغواگری (دستکاری) و نپذیرفتن مسولیت کمکتان میکند تا راههای سالم بهبود روابط با دیگران و خودتان را پیدا کنید. آیا هیچ شده که از خودتان بپرسید، «آیا مشکل از من است؟» آیا ارتباطات شما به طور مداوم بد پیش میرود؟ اگر بله، آنوقت یعنی شما ویژگیهای سمی دارید.
کسی که ویژگیهای سمی دارد، میتواند در زندگی اطرافیان خود خلل ایجاد کند. اما برای تشخیص این گونه رفتارها و تغییر، راه حلی وجود دارد که کمکتان میکند روابط و زندگیتان را بهبود بخشید. شناخت علائم سمی بودن کمکتان میکند تا رفتارهای سمی را بشناسید.
۱. اجتناب از گفتگو
کسی که رفتار سمی دارد از شرکت در گفتگو پرهیز میکند . در نتیجه معمولاً مسائل مهم حل نشده باقی میماند. اگر هم وارد گفتگو شود، به شیوهای گفتگو میکند که طرف مقابل اعتماد به نفس خود را از دست بدهد.
۲. به حساب نیاوردن
اشتباهات خود را نمیتوانید ببینید، یا دلیل هر تجربه بد خود را به گردن دیگران میاندازید. اگر نمیتوانید به تأثیر رفتارهای خود بر مشکل به وجود آمده فکر کنید، شخصاً رشد نخواهید کرد. فکر کردن به تصمیماتی که میگیرید، بر اساس پژوهشهای انجام شده، تأثیر مثبتی بر شناخت از خودتان دارد .
۳. پرهیز از عذرخواهی
اگر شخصیت شما دارای ویژگیهای سمی باشد، معمولاً حقیقت را میپیچانید تا آنگونه که خودتان دوست دارید دیده شود، و خود را قربانی دیده و دیگران را مقصر میشمارید. حتی وقتی که موضوع ارتکاب اشتباه شما آشکار باشد، با عذرخواهی نکردن فقط پیوندهای میان خودتان و کسانی که دوستشان دارید را سست میکنید. با چنین رفتارهایی نسبت به بازخوردها و هر انتقادی که از شما بشود، در حالت دفاعی قرار میگیرید. سمی بودن مانع از آن میشود که به دیگران گوش فرا دهید، و در نتیجه دلیلی برای عذرخواهی کردن نمیبینید.
۴. دستکاری (اغواگری) کردن دیگران
رفتارهای سمی شامل اغواگری دیگران به منظور به دست آوردن منافع و کنترل گری دیگران است. گاهی برای این کار، دروغ می گویید، دیگران را کنترل میکنید و نحوه دادن اطلاعات به دیگران به گونهای است که اغوا شوند. یا ممکن است کاری که میکنید برای جلب نظر مثبت دیگران باشد.
دستکاری (اغواگری) شامل شوخی کردن و تمسخر حساس بودن دیگران و جلب توجه نیز میشود.
یکی دیگر از اشکال اغواگری، استفاده از روش گیج سازی است که هنگامی رخ میدهد که فردی که ویژگیهای سمی دارد، کاری میکند تا طرف مقابل به خود و تجاربش شک کند .
۵. بی حرمتی به حدومرزها
بی احترامی کردن به حدوحدود دیگران باعث میشود تا فرد احساس امنیت و اعتماد خود را از دست بدهد. اگر آدمی باشید که ویژگیهای سمی دارد، نیازهای دیگران را نادیده میگیرید یا هنگامی که دیگری به شما نیاز دارد، حضور ندارید. وقتی برای نیازهای دیگران اهمیتی قائل نیستید، این موضوع بر ارتباطی که با دیگران دارید، تاثیری منفی میگذارد .
۶. ناسازگار بودن
هیچکس کامل نیست. هرکسی ممکن است به طور دورهای ناسازگار باشد. اما اگر مدام رفتار ناسازگار در پیش بگیرید، آنوقت دیگران شمارا به دیده فردی با ویژگیهای سمی میشناسند. قول دادن و متعهد شدن برایتان دشوار میشود، و این موضوع بر ارتباطتان با کسانی که دوستشان دارید تأثیر میگذارد. اگر معمولاً ناسازگار هستید، شاید متوجه رفتار تکانشگرانه، فرصت طلبی یا دمدمی مزاجی خود شده باشید. بر اساس پژوهشهای انجام شده گرچه این نشانگان در بین مردان و زنان تفاوتی ندارد، اما به نظر میرسد زنان را بیشتر به ناسازگار بودن متهم میکنند.
حال که مشکل شما هستید، چه کنید
اگر متوجه این رفتارهای سمی در خود شدید، میتوانید گامهای برای تغییر بردارید. یک تغییر مثبت این است که رابطه خود را با کسانی که دوستشان دارید تغییر دهید. کارهایی که میتوانید انجام دهید از این قرارند :
سلامت روانی خود را بهبود بخشید
اگر متوجه شدید رفتارهای بی فایده سمی دارید که بر سلامت ذهنی و روابطتان با دیگران اثر میگذارد، تمرینات تنفسی عمیق و مراقبه انجام دهید. با این کار میتوانید افکار و احساسات خود را مورد ملاحظه قرار دهید و همین میتواند باعث تغییر در رفتار سمی شما شود.
ضمناً میتوانید با یک مشاور صحبت کنید، کسی که بتواند کمکتان کند تا از شر افکار، احساسات و رفتارهای ناسالمتان خلاص شوید.
از صمیم قلب عذرخواهی کنید
وقتی کاری را انجام میدهید که مستحق عذرخواهی است، به منظور بهبود اوضاع بلافاصله عذرخواهی کنید. به نظر بکا اسمیت رییس کلینیک بالینی «اگر اشتباهی مرتکب شدهاید، اشتباه خود را بپذیرید و عذرخواهی کنید. با این کار نشان میدهید که مسئولیت اعمال خود را پذیرفتهاید.»
عذرخواهی کردن سمی بودن شرایط را برطرف میکند، و خاطره خوبی از شما باقی میگذارد. عذرخواهی صمیمانه قلبی، به دیگران نشان میدهد که در حال کار بر روی خویش هستید .
به حدومرزها احترام بگذارید
اگر گاهی حدومرزها را رد کردهاید، خوب است که در آینده حدومرزها را محترم نگه دارید. ضمناً خوب است که گاهی از خود بپرسید که اگر فلان حرف را بزنم یا فلان کار را بکنم، چه اتفاقی میافتاد. خود را زیر سؤال بردن کمکتان میکند تا آدم محترمتر و با توجه تری شوید.
مسوولیت را بر عهده بگیرید
به جای اینکه دیگران را به خاطر اشتباهات خود زیر سؤال ببرید، مسوولیت بپذیرید، حتی اگر کار دشواری است. سرزنش کردن شما را بیشتر تحقیر میکند تا زمانی که سهم خود را از اشتباه میپذیرید.
به نظر دکتر لارن ناپاردی متخصص در ارتباطات، «یکی از مهمترین گامها در ایجاد تغییر، پذیرش نقش خودتان در مشکلات به وجود آمده است. پذیرفتن مسئولیت شامل شرکت در گفتگوهای دشوار است. با این کار دیگران نیز متوجه و مطمئن میشوند که شما متأسف هستید و میخواهید که تغییر کنید.
خلاصه اینکه ، بازنگری خود، کمکتان میکند تا جواب سؤالتان که «آیا مشکل از من است؟» را بدهید. اگر متوجه علایمی از سمی بودن در خود شدید، میتوانید تغییراتی مثبت کنید که روابطتان را بهبود بخشد. این اولین گام است، اینگونه میتوانید متوجه شوید که کجای ماجرا قرار دارید .
نویسنده: سارا بارکلی
مترجم: مینو پرنیانی