ویژگی‌های آدم‌های بسیار حساس (hsps) یگانه‌اند، اما همگی ویژگی مشترکی دارند. دکتر الین آرون پژوهش گر که متخصص در زمینه HSP هاست، علامت اختصاری DOES را برای ارجاع ویژگی‌هایشان در نظر گرفته است.
_عمق پردازش. “Hsp ها در برخورد با هر امر تازه‌ای آن را با تجارب پیشین خود مقایسه می‌کنند. به نظر آرون، وقتی حتی نمی‌دانیم که چگونه تصمیمی گرفته‌ایم، نامش را شهود می‌گذاریم. Hsp ها توان خوبی در این زمینه دارند که البته بی خطا نیست.”
_بیش برانگیختگی. بوین لیمان، می‌گوید، “آنچه باعث بیش برانگیختگی هر شخصی می‌شود، با دیگری متفاوت است. صدا، نورهای خیلی روشن، شلوغی، موقعیت‌های عاطفی، مارک پشت یقه تی شرت هم می‌تواند غیرقابل تحمل باشد.
_واکنش عاطفی و همدلی. نیمان می‌گوید:” ما با هنر، موسیقی، تئاتر، طبیعت، حیوانات و قصه‌ها ارتباط عمیقی برقرار می‌کنیم. پژوهش‌ها حاکی از آن است که HSP ها همدلی زیادی با دیگران دارند، آنقدر که گاهی دچار افراط کاری می‌شوند.
_حس کردن جزئیات. آدم‌های بسیار حساس نسبت به جزئیات حساس هستند، مواردی که از چشم غیر حساس‌ها دور می‌ماند. آرون معتقد است، ” آگاهی ما نسبت به جزئیات به انحا گوناگون مؤثر است. از کوچکترین چیزهایی که در زندگی هست تا واکنش‌های بدون کلام دیگران. همه را متوجه می‌شویم.”
ظاهراً لینل تریگالت کسب و کار پررونق داشت. در دهه چهل سالگی خود به سر می‌برد و برای خودش فروشگاهی راه انداخته بود که با یک کمپانی کار می‌کرد و سی کارمند داشت. آن روز وقتی محل کار را ترک کرد، اوضاع به کلی عوض شده بود: دیگر برای مابقی زندگیش کم انرژی شده بود، شام درست کرد و بعد بلافاصله جلوی تلویزیون خوابش برد. همسرش نیم شوخی و نیم جدی گفت، لینل دکمه خاموش و روشن دارد.
متعجب بود که چه شده، چرا به قدر دیگران پر انرژی نیست. فکر می‌کرد به خاطر ساعات طولانی کاری وی است. فکر کرد شاید باید کارش را رها کند، اما همچنان اشکالی وجود داشت. زندگیش و از جمله ازدواجش در حال فروپاشی بود. احساس می‌کرد در تمامی حیطه‌ها شکست خورده است.
برای اینکه کارش را دوباره سروسامان دهد، تصمیم گرفت از مشاور کمک بگیرد. همان جا بود که مشاور از وی پرسید آیا hsp است یا نه؟ تا قبل از آن این وازه به گوشش نخورده بود. خود آزمونی که دکتر الین آرون محقق تهیه کرده بود را خواند و به سوالاتش پاسخ داد و کتاب ” آدم بسیار حساس” را خواند. بله او hsp بود.
تریگالت با اجرای آزمون فهمید که hsp ست و اولین واکنش وی احساس شرمندگی بود. درست مثل بقیه به اشتباه بسیار حساس بودن را با بسیار عاطفی بودن یکی فرض کرده بود.
اما hsp ها عصبی نیستند. بسیار حساس‌ها که حدوداً ۲۰ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند، سیستم عصبی خاصی دارند که آنان را گیرنده می‌سازد و حتی در بین حیوانات نیز شایع است. کسانی که این ویژگی را دارند، به طرز خارق العاده ای مجذوب موارد شده و در هرچه پردازش می‌کنند، غرق می‌شوند.
ممکن است نسبت به صدا، نور، مزه‌ها و یا صحنه‌ها بسیار حساس باشند که نتیجه آن به سادگی بیش برانگیخته شدن است. اما این آدم‌ها در عین حال بسیار خلاق هم هستند. حواستان به جزییات هم هست و درآمیختن اطلاعات به شیوه‌های نوین در تخصص آنان است.
وقتی تریگالت دریافت که hsp ست، اتفاقات رخ داده قبلی در زندگیش نیز معنادار شد. در حالیکه قبلاً برایش جنبه معما داشت. مثلاً اینکه چرا هرروز که از مدرسه بیرون می‌آمد گریه می‌کرد. او افسرده نبود، خسته بود و از تعامل هرروزه با آدم‌ها به هم می‌ریخت.
دلیل خستگی مفرطی که احساس می‌کرد را نیز فهمید. چون ذهن hsp ها مدام تمامی اطلاعات را می‌گیرد، و برای پردازش اطلاعات به زمان بیشتری نیاز دارد. معمولاً فرصت زیادی برای صرف ناهار پیدا نمی‌کرد. کمترین اتلاف وقت هم نداشت. وقتی فهمید که از بدو تولد hsp بوده، کل زندگیش بهبود یافت. ازدواجش نیز ثبات یافت. حالا همسرش می‌فهمید چرا زنش به فضا (فاصله) و سکوت و طبیعت علاقمند است. لینل نیز به جای سرزنش کردن خود که چرا با بقیه «فرق» دارد، و تلاش بی امان برای وفق دادن خود با مشاغلی که برایش مناسب نبودند، از ویژگی دیگر hsp ها یعنی هشیاری استفاده کرد و شغلی متناسب با توانایی خود پیدا کرد. حال می‌توانست بهتر از خود و عزیزانش مراقبت کند.
نویسنده: ناشناس
مترجم: مینو پرنیانی
