پیشنویس زندگی برای اولین بار توسط اریک برن و کلود اشتاینر در اواسط دهه ۱۹۶۰ بنیان نهاده شد و بعدها توسط نویسندگان دیگرتحلیل رفتار متقابل، تحلیل شده بسط یافت.
کودک در سال‌های اولیه زندگی خود، براساس شناختی که از جهان به دست می‌آورد، داستانی برای زندگی خود در نظر می‌گیرد. این داستان مانند همه داستان‌ها و افسانه‌های دیگر، یک نقطه شروع ، میانی و پایانی دارد. در این داستان کودکانه، افراد خوب، شریر و دیوصفت، وجود دارد و هر کدام از این افراد در داستان نقشی برعهده دارند. طرح زندگی می‌تواند کمدی، تراژدی، روح‌افزا یا کسل‌کننده باشد و می‌تواند پایان خوب یا بدی داشته باشد.
اریک برن در کتاب «اصول درمان‌های گروهی»پیشنویس زندگی را «طرح ناخودآگاه زندگی» می‌نامد و در کتاب «بعد از سلام چه می‌گویید»در یک تعریف کامل‌تر می‌گوید: «طرح زندگی که در دوران کودکی ریخته شده است، به وسیله والدین تقویت شده و با حوادث بعدی توجیه شده است و بالاترین نمود آن در انتخاب‌هایی است که شخص در زندگی به عمل می‌آورد.»
این مفهوم که زندگی بزرگسالی انسان، تحت تأثیر دوران کودکی وی قرار دارد، از مفاهیم رایج در دنیای روانشناسی است و بسیاری ازمکاتب روانشناسی، اصول خود را بر این مفهوم پایه نهاده‌اند. طرح پیشنویس زندگی هم یکی از مفاهیمی است که مستقیماً به این تأثیر دوران کودکی اشاره می‌کند. اما در مقایسه با سایر مکاتب، خصوصاً مکتب روان تحلیلی چند خصوصیت شاخص و منحصر به فرد دارد که درذیل به آنها خواهیم پرداخت:
⭕️ ۱) تصمیمات پیش‌نویسی توسط خود کودک گرفته می‌شود؛
آنچه اریک برن بر آن تاکید می‌کرد، اهمیت نقش کودک در طرح پیشنویس زندگی خود وی است و اینکه عوامل بیرونی مانند والدین در درجه دوم تاثیرگذاری قرار دارند.
به عبارتی کودک خودش تصمیم می‌گیرد، البته با یک سری داده‌های احساسی از دنیای بیرون که در اکثر اوقات منطبق بر واقعیت نیست.
۲) پیشنویس زندگی به سرانجامی هدایت می‌شود؛
هر پیش‌نویسی به یک پایان و سرانجام ختم می‌شود. همان طور که اشاره کردیم، کودک برای داستان خود یک پایان هم در نظر می‌گیردو تمام بخش‌های ابتدایی و میانی را طوری طرح‌ریزی می‌کند که به سرانجامی معین ختم شود. در دنیای بزرگسالی این مفهوم این گونه نمود پیدا می‌کند که ما با انجام یک سری اعمال و دوری از یک سری افعال دیگر، زمینه را برای رسیدن به سرانجامی از قبل تعیین شده فراهم می‌کنیم. به عنوان مثال زنی که در پیشنویس زندگی خود، سرانجامی با عنوان «همه مراترک می‌کنند.» در ذهن دارد، بالاخره کارهایی می‌کند که همسرش پس از یک دوره معین وی را ترک‌کند.
پس ما رفتارهایی از خود نشان می‌دهیم که ما را به سرانجامی از پیش تعیین شده نزدیک می‌کند.
⏺ چرا پیشنویس می‌نویسیم
دنیایی که کـــودک در آن زندگی می‌کند بادنیای بزرگسالی بسیار متفاوت است. آنچه کودک می‌بیند و درک می‌کند بسیار متفاوت باماست. هر صدای بلندی یک انفجار مهیب، هر فرد غریبه‌ای یک هیولای بزرگ و خطرناک و هرتنها ماندنی یک طرد و تنها ماندن تا پایان عمر به نظر می‌آید.
دنیای کودک پر است از فجایع و خطرات قریب‌الوقوعی که باید فکری برای آنها بکند. پس کودک با توجه به این واقعیت‌سنجی ناقص خود، یک سری عقاید و افکار درباره دنیای اطراف و خودش می‌سازد و دنیا را به وسیله این افکار، تحلیل و بررسی می‌کند و در ادامه با توجه به این تحلیل‌ها، تصمیماتی درباره دنیای اطراف خود می‌گیرد. به عنوان مثال فرض کنید کودکی در بیمارستان بستری می‌شود و تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد. این عمل جراحی که برای زنده ماندن کودک بسیار حیاتی است، از نظر کودک یک فاجعه و ظلم بسیار بزرگ است که در آن مادر، وی را تنها گذاشته و رفته است. خشمی که کودک از مادر خود در دل دارد، به این تصمیم پیش‌نویسی ختم می‌شود که «مادر قابل اعتماد نیست» و براساس یک مـــکانیزم همیشگی در این گونه موارد، به این تصمیم کلی می‌رسدکه «زن‌ها قابل اعتماد نیستند.»
این مفهوم در دنیای بزرگسالی سرنوشت روابط عاطفی وی را تعیین می‌کند. نکته قابل توجه این است که تصمیمات کودکی براساس هیجانات و احساسات خام گرفته می‌شوند و رنگ و بوی عقلانی ندارند و ردپای عقل سلیم و منطق بزرگسالی در آنها به چشم نمی‌خورد و کودک با این اطلاعات غلط درباره نیات و اعمال و پدیده‌ها، نسبت به تصمیم‌گیری و تعمیم آنها اقدام می‌کند. پس در کل باید گفت تصمیمات پیش‌نویسی ، بهترین روش برای کودک است تا برای دنیای پرآشوب و پرمخاطره‌ای که در آن زندگی می‌کند تدابیری بیندیشد.
