جامعه ستیزان و خودشیفتههایی که همدل (empath) هم هستند .
کسانی که “ویژگیهای شخصیتی تاریک” مانند جامعه ستیزی یا خودشیفتگی دارند، احتمال اینکه ذاتاً سنگدل، بدخلق و ستیزه جو باشند، زیاد است. البته این ویژگیها در پیوستار قرار دارند (همه ما کم و بیش گاهی چنین هستیم) و الزاماً به این معنا نیست که اختلال شخصیتی داریم. معمولاً کسانی که در سطح تاریکی بالاتری قرار دارند را فاقد قوه همدلی میشمارند و به طور بالقوه خطرناکتر و پرخاشگرتر از دیگران هستند. اما اخیراً موضوعی برایمان مشخص شده که این ایده را به چالش میکشد. پژوهش ما در نشریه شخصیت و تفاوتهای فردی به چاپ رسیده. در این پژوهش متوجه دسته و گروهی شدیم که میزان تاریکی ایشان بالاست و البته توانایی همدلی ایشان نیز در سطحی بالاتر از میانگین قرار دارد. شخصیتهای تاریک شامل جامعه ستیزان، ماکیاولیست ها و خودشیفتههاست که مجموعه آنان را “مثلث تاریک” مینامند و اخیراً پیشنهاد شده که سادیست ها هم در این مجموعه قرار گیرند و آن را “چهارگانه تاریک” نام نهادهاند.
شاخصههای جامعه ستیزی عبارتند از جذابیت ظاهری به اضافه بی عاطفگی. کسانی که نمره بالایی در این ویژگی دارند معمولاً سبک زندگی دمدمی مزاج همراه با رفتارهای ضد اجتماعی دارند.
عنوان شخصیت ماکیاولیستی (که از یک نویسنده، فیلسوف و مورخ به نام نیکولو ماکیاولی اقتباس شده) به کسانی منتسب میشود که سلسله بازیهای قدرتی دربرگیرنده فریب، ریاکاری و گناه، سوءاستفاده گری، بدگمانی و اغواگری اجرا میکنند تا به اهداف خود برسند.
شاخصه خودشیفتگی به احساس خودبزرگ بینی و خاص و شاخص بودن اشاره دارد.
سادیست ها یا دیگر آزارها از آزار دادن دیگران لذت میبرند.
جامعه ستیزان و ماکیاولیست ها رفتارهای پرخاشگرانه و ضداجتماعی دارند.
پازل همدلی
همدلی به معنای توانایی در میان گذاری عواطف است.
“همدلی مؤثر” یعنی اگر تو غمگینی، من هم احساس اندوه میکنم. اما همدلی میتواند به معنای خواندن ذهن دیگران نیز باشد. یعنی” همدلی شناختی” که یعنی می دونم به چی داری فکر میکنی. اینکه چرا غمگینی را می دونم.
فقدان همدلی مشخصاً از نوع همدلی مؤثر از وجه مشخصههای جامعه ستیزی ست، که در آن رفتار پرخشونت به صورت پایدار دیده میشود. در کار بالینی خود دیدهایم که افرادی که ویژگیهای تاریک دارند، توان آزار دادن دیگران به دلیل فقدان همدلی را دارند. معما گونه به نظر میرسد اما برخی پژوهشها حاکی از آن است که برخی از کسانی که ویژگیهای سمی و تاریک دارند، از توان متوسط و حتی بالای همدلی نیز برخوردارند. از طرفی برای اینکه بتوانند دیگران را مورد دستکاری (manipulating) قرار دارند تا به اهداف خود برسند و یا حتی از رنج ایشان لذت ببرند، باید تا حدی از توان درک ایشان برخوردار باشند. به دلیل شناخت بهتر از این امر پرسشنامهای در نظر گرفتیم که هم ویژگیهای سمی را مورد سنجش قرار میدهد و هم توان همدلی را.
همدلهای تاریک
تقریباً از هزار نفر خواستیم تا پرسشنامهای را که مشخص کننده ویژگیهای تاریک و همین طور همدلی بود را پر کنند. بعد از روشی به نام تحلیل کیفی محتوا استفاده کردیم که امکان شناخت افرادی که ترکیبهای مختلفی از یک ویژگی را دارند را فراهم میسازد. همانطور که انتظار میرفت گروه شخصیتی تاریکی را پیدا کردیم که میزان همدلی ایشان پایین بود (فقط ۱۳ درصد از جمعیت آماری بودند). ضمناً گروهی را یافتیم که در تمامی ویژگیها اعم از تاریک و همدلی نمره پایینی به دست آوردند (حدوداً ۳۴ درصد از چامعه آماری). و گروه سومی که که در ویژگیهای تاریک نمره پایین ولی سطح همدلی بالایی داشتند (حدوداً ۳۳ درصد که گروه همدلها بودند). اما گروه چهارمی هم پیدا شده که آشکارا نمراتشان در ویژگیهای تاریک بالا و همینطور در همدلی نمرات بالایی داشتند (۲۰ درصد از جامعه آماری این پژوهش را شامل میشدند. نامشان را همدلهای_تاریک گذاشتیم.
همدلهای تاریک به قدر مثلث تاریک پرخاشگر نبودند و شاید به قدر مثلث اهریمنی خطرناک به نظر نرسند. به هر حال، گرچه همدل بودن سطح پرخاشگری را کاهش میدهد، با این حال به طور کامل مانع از پرخاشگری نمیشود.
گروه پژوهشگر چندان متعجب نشدند از اینکه همدلهای تاریک، نمرات بالایی در همدلی شناختی و همدلی مؤثر داشتند. “طبیعی ست که وقتی میخواهی به هدف خود برسی از manipuation یعنی دستکاری پرهیز نکنی، حداقل لازم است توان درک دیگران را داشته باشی.”
ضمناً پژوهشگران دریافتند که همدلهای تاریک پرخاشگری انفعالی بیشتری در مقایسه با گروههای همدل و دیگر گروهها داشتند.
گرچه ویژگی همدلی میتواند تا اندازهای سطح پرخاشگری را پایین بیاورد، اما کاملاً مانع از آن نمیشود.
ضمنا برای گروه پژوهشی مشخص شد که همدلهای تاریک از ویژگی تاریک خود خوششان نمیآید. این یافته چدید از کسانی که کار بالینی میکنند میخواهد تا از این پس به همدلی نگاهی دقیقتر بیاندازند.
دکتر رامانی درواسولا به psychcentral گفت، “کسی که هم همدل است و هم ویژگیهای سمی وتاریک را دارد، به نظر ما همدل_تاریک است و میتواند خطرناکتر از کسی باشد که ویژگیهای سمی و تاریک را دارد، اما همدل نیست. چون میتواند شما را به خود جذب و نزدیک کند و در نتیجه آسیب بیشتری برساند. هرچه به کسی نزدیکتر باشید، احتمال آسیب دیدن بیشتر است. ”
نویسندگان: نادیا هیم، الکساندر سویچ
مترجم: مینو پرنیانی